Kalendarium II wojny światowej w Siemiatyczach – Sanitariuszki

„Kurier Siemiatycki” 2006, nr 51-52

Tekst: Mieczysław Matosiuk, Prezes Towarzystwa Przyjaciół Siemiatycz

W poprzednim odcinku podawaliśmy strukturę organizacyjną Narodowych Sił Zbrojnych powiatu Bielsk Podlaski, do którego również należały Siemiatycze. Struktura ta obowiązywała do września 1943 roku. Od tego okresu przyjęto wojskową strukturę kompanijną (kompania, pluton, drużyny).

W rejonie Siemiatycz działała 7 (siódma) Kompania NSZ. Dowódcą kompanii był Stanisław Kuchciński ps. „Bogusławski”. Zastępcą dowódcy kompanii był Stefan Kwaśniewski ps. „Kruk”. Podoficerem obserwacyjnym był osobnik o pseudonimie „Żbik”.

W skład kompanii wchodziły cztery plutony (XXIV, XXV, XXVI, XXVII). Dowódcami plutonów byli: Franciszek Kłopotowski ps. „Żelazo” - XXIV pluton. Osobnik o pseudonimie „Dąbek” - XXV pluton, Zygmunt Peretko ps. „Longinus” - XXVI pluton, Wacław Jodłowski ps. „Jordan” - XXVII pluton.

Kompania utrzymała się do lipca 1944 r. do momentu wkroczenia wojsk radzieckich na teren Białostocczyzny. Brak dokumentów nie pozwala na odtworzenie pełnej obsady składu osobowego kompanii. Niebagatelną rolę w obu formacjach wojskowych zarówno Armii Krajowej, jak i NSZ spełniały sanitariuszki.

W rejonie Siemiatycz taką rolę spełniały panie: Bronisława Pachwicewicz, Ludwika Błaszkowska, Jadwiga Konczerewicz, Maria Wardzińska oraz wspomagająca ją siostra Helena Wardzińska-Mańko. Te właśnie dwie panie, brały ze sobą duży kosz kartoflany i niosąc go szły na akcje budząc żadnych podejrzeń. Pani Bronisława Pachwicewicz skończyła nawet kurs podchorążówki i miała stopień oficerski. Dziś stopień oficerski posiada pani Helena Mańko. Reszta personelu służy u Pana Boga. Cześć ich pamięci.