Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Miasta Siemiatycze za 2016 rok

Siemiatycze, dnia 12 kwietnia 2017 r.

I. Wstęp

             Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 10 i art. 9tb ustawy za dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, jednym z zadań gminy jest dokonanie corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi.

II. Zagadnienia ogólne

1. W 2016 roku odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie Miasta Siemiatycze odbywał się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Miastem Siemiatycze a MPO Sp. z o.o. w Białymstoku. Firma ta została wyłoniona w drodze przetargu nieograniczonego na „Odbieranie i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych znajdujących się w granicach administracyjnych Miasta Siemiatycze”, a umowa została zawarta na okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2017 r. Oferta cenowa złożona przez MPO Sp. z o.o. w Białymstoku wyniosła 2 046 605,36 zł brutto.
2. Odpady komunalne z nieruchomości niezamieszkałych oraz z części nieruchomości zamieszkałych, na których prowadzona jest działalność gospodarcza odbierane były w ramach indywidualnych umów zawartych pomiędzy właścicielami tych nieruchomości a Przedsiębiorstwem Komunalnym Sp. z o.o. w Siemiatyczach, MPO Sp. z o.o. w Białymstoku, Przedsiębiorstwem Usługowym MPO-J z Siemiatycz, Przedsiębiorstwem Usług Komunalnych z Hajnówki oraz PU-A ASTWA z Białegostoku.
3. W ramach podpisanej umowy, MPO Sp. z o.o. w Białymstoku na terenie Siemiatycz prowadziło punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK), który znajduje się przy ul. Ciechanowieckiej 23. Do PSZOK mieszkańcy mogą dostarczać odpady objęte selektywną zbiórką tj. odpady opakowaniowe (szkło, plastik, metal, opakowania wielomateriałowe i papier), odpady zielone, popiół, wielkogabarytowe, zużyte opony, odpady budowlane i rozbiórkowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory, przeterminowane leki i chemikalia.

Zużyte baterie można było również wrzucać do pojemników ustawionych w budynkach przedszkoli i szkół, bibliotece miejskiej oraz Urzędzie Miasta. Zużyte leki przyjmowane były w 7 aptekach, w których znajdują się pojemniki na te odpady.

III. Ocena możliwości technicznych i organizacyjnych Miasta Siemiatycze w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi

1. Możliwość przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.  

            Na terenie miasta Siemiatycze nie ma możliwości przetwarzania odpadów komunalnych. Wszystkie niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, zgodnie z wytycznymi "Planu Gospodarki Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2012-2017", przyjętego do wykonania uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego Nr XX/234/12, przekazywane były do Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO) w Hajnówce. Tam poddawane były mechaniczno – biologicznemu przetwarzaniu (proces R12) w celu wysegregowania odpadów, które można poddać recyklingowi lub odzyskowi. Z danych przekazanych przez ZZO w Hajnówce wynika, że średni procentowy odzysk poszczególnych grup odpadów wysegregowanych z odpadów zmieszanych to:

• 4,28 % - odpady opakowaniowe oraz odpady z mechanicznej obróbki (przekazane przedsiębiorstwom prowadzącym recykling i poddane procesom recyklingu R3, R4 i R5),
• 53,76 % - frakcja palna - odpady przeznaczone na paliwo alternatywne (paliwo przekazywane jest do cementowni – proces odzysku R1) lub przekazane do Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych (ZUOK) w Białymstoku i Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Hryniewiczach,
• 40,16 % - frakcja poddana procesowi biostabilizacji (proces unieszkodliwiania D8),
• 0,07 % - frakcja balastowa (odpad 19 12 12) – pozostałość z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, która przeznaczona jest docelowo do składowania; w 2016 r. powstało 1,736 Mg tego odpadu, który poddany został procesowi D5 tj. unieszkodliwieniu na kwaterze składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne na terenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Hajnówce.

Odpady zielone odebrane w 2016 roku w ilości 270,8 Mg, przekazane zostały do Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Hajnówce, gdzie poddane zostały procesowi kompostowania (R3), a odpady powstałe po tym procesie przekazano do unieszkodliwienia na składowiskach odpadów lub do ich rekultywacji.

Na terenie Siemiatycz nie przeprowadzano wstępnej segregacji odpadów zebranych selektywnie. Odpady zbierane przez mieszkańców do worków i pojemników żółtych odbierane były jako odpad 15 01 06 (zmieszane odpady opakowaniowe). Przekazane zostały do instalacji do segregowania odpadów MPO Sp. z o.o. w Białymstoku, gdzie poddane zostały procesowi segregacji (proces odzysku R12). Średni procentowy odzysk poszczególnych rodzajów odpadów z odpadu 15 01 06 przedstawia się następująco:

• 31,11 % to opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 02)
• 14,67 % to opakowania z metali (15 01 04)
• 25,53 % stanowią opakowania wielomateriałowe (15 01 05)
• 20,57 % to odpad przeznaczony na paliwo alternatywne
• 8,00 % stanowi pozostałość z sortowania (odpad 19 12 12) przeznaczona do unieszkodliwienia na składowisku odpadów.

Odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych i metali przekazane zostały recyklerom i poddane recyklingowi w procesach R3 i R4, opakowania wielomateriałowe przetworzone zostały na paliwo alternatywne i poddane procesowi odzysku R1 w ZUOK w Białymstoku. Wg danych uzyskanych z MPO Sp. z o. o. w Białymstoku – w wyniku segregacji z odpadu 15 01 06 powstało 16,779 Mg odpadu o kodzie 19 12 12 (pozostałość z sortowania), który został przekazany na składowisko przy Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Hryniewiczach (proce unieszkodliwiania D5).

Pozostałe odpady opakowaniowe i inne zbierane oraz odbierane selektywnie przekazywane były bezpośrednio lub pośrednio (poprzez ZZO w Hajnówce lub innych pośredników) do przedsiębiorców prowadzących recykling lub zagospodarowujących odpady w inny sposób.

 2. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych i odebranych z terenu Miasta Siemiatycze

W 2016 roku na terenie miasta Siemiatycze wytworzono i odebrano łącznie 3557,255 Mg odpadów komunalnych (w tym zebranych w PSZOK – 147,560 Mg):

• niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne – 2465,250 Mg
• odpady zielone - 270,8 Mg
• opakowania z papieru i tektury - 159,705 MG
• opakowania ze szkła - 179,480 Mg
• opakowania z tworzyw sztucznych - 3,670 Mg
• zmieszane odpady opakowaniowe – 203,390 Mg
• odpady budowlane i rozbiórkowe - 92,310 Mg
• popiół z palenisk domowych – 126,260 Mg
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny – 4,120 Mg
• zużyte baterie i akumulatory – 0,060 Mg
• odpady wielkogabarytowe - 19.740 Mg
• zużyte opony – 3,910 Mg
• przeterminowane leki – 0,260 Mg
• odpady z czyszczenia ulic i placów - 9,140 Mg
• inne odpady nieulegające biodegradacji – 14,760 Mg
• gleba i ziemia, w tym kamienie – 4,400 Mg

3. Osiągnięte przez Miasto Siemiatycze za 2016 rok poziomy:

• poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania – 0,04 %
• poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji: papieru, szkła, tworzyw sztucznych i metalu – 53,2 %
• poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne materiałów budowlanych i rozbiórkowych – 44,9 %

            Osiągając ww. poziomy Miasto Siemiatycze spełniło obowiązek zapisany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

4. Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.

            Analizując obecnie obowiązujący system odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, można stwierdzić, że działa on sprawnie i nie występują większe problemy z jego funkcjonowaniem.

Częstotliwość odbioru poszczególnych rodzajów odpadów oraz ilość worków i pojemników przeznaczonych na zbieranie odpadów w ramach realizowanej umowy, na odpady zbierane selektywnie w 2016 roku okazała się wystarczająca.

Punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK) jest położony na terenie miasta, w miejscu ogólnodostępnym, a godziny jego otwarcia są tak ustalone, aby bez problemów każdy   mieszkaniec mógł z niego skorzystać. Nie ma więc potrzeby organizacji dodatkowego punku lub wydłużenia godzin otwarcia już istniejącego.

Około 96,8% mieszkańców miasta zadeklarowało segregowanie odpadów i większość z nich wywiązuje się z tego obowiązku. Zdarzały się jednak przypadki nieprawidłowego segregowania odpadów, zwłaszcza w zabudowie wielorodzinnej, gdzie ze względu na dużą ilość mieszkańców korzystających z pojemników ustawionych w altankach śmietnikowych trudno jest udowodnić konkretnej osobie niewypełnienie obowiązku segregowania odpadów. W zabudowie jednorodzinnej również miały miejsce sporadyczne sytuacje nieprawidłowego sposobu segregacji, jednak po interwencji ze strony firmy odbierającej odpady lub pracownika urzędu miasta, właściciele nieruchomości dostosowali się do obowiązującego systemu segregacji odpadów.

W 2016 roku Miasto Siemiatycze nie realizowało żadnych zadań inwestycyjnych związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.

IV. Koszty obsługi systemu odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych w 2016 roku

1. Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych – umowa z MPO Sp. z o.o. w Białymstoku - 1 131 157,62 zł

2. Kampania informacyjna – 0,00 zł

3. Obsługa administracyjna:

• wynagrodzenie pracowników z pochodnymi – 79 997,85 zł
• szkolenie pracowników z kosztami delegacji – 1 297,00 zł
• programy komputerowe – 0,00 zł
• literatura fachowa – 0,00 zł
• przesyłki pocztowe, wezwania, zakup art. papierniczych, tonerów, obsługa bankowa, itp. – 1 176,39 zł.

Łączny koszt : 1 213 628,86 zł

4. Wpływy z tytułu opłat od mieszkańców za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

• wpłacone do dnia 31.12.2016 r. – 1  090 536,57 zł
• zaległości na dzień 31.12.2016 r. – 50 410,53 zł
• nadpłaty na dzień 31.12.2016 r. – 6 010,68 zł
• należności z tytułu opłat od mieszkańców – wg złożonych deklaracji – 1 134 936,04 zł.

V. Liczba mieszkańców Siemiatycz - na dzień 31.12.2016 r.

1. Liczba mieszkańców zameldowanych (na pobyt stały i czasowy) – 14 791.

2. Liczba nieruchomości zamieszkałych, dla których złożono deklarację – 2 239.

3. Liczba mieszkańców wynikająca ze złożonych deklaracji – 11 059.

            Różnica w liczbie zameldowanych a faktycznie zamieszkałych mieszkańców, którzy są ujęci w złożonych deklaracjach wynika z faktu, że część zameldowanych osób na stałe przebywa poza Siemiatyczami (za granicą, uczniowie, studenci). Istnieją również nieruchomości, dla których deklaracja na odbiór odpadów składana jest tylko na określony czas np. na miesiące wakacyjne (lipiec, sierpień) lub świąteczne (grudzień, kwiecień).

VI. Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

            W 2016 roku przeprowadzona została analiza, na podstawie danych przekazanych przez firmy odbierające odpady komunalne stałe i nieczystości ciekłe, którzy z właścicieli nieruchomości pozbywający się nieczystości ciekłych oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są zobowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, nie zawarli umowy na w/w usługi.

Weryfikacja danych wykazała, że na terenie miasta Siemiatycze na dzień 31.12.2015 r. znajdowało się 626 zbiorników bezodpływowych (szamb) i 29 przydomowych oczyszczalni ścieków. Dane te zmieniały się w ciągu roku w ten sposób, że na koniec 2016 roku było 580 szamb (na nieruchomościach zamieszkałych oraz tych, na których prowadzona jest działalność gospodarcza) i 28 przydomowych oczyszczalni ścieków (nieruchomości zamieszkałe). Wg danych za 2016 rok, przekazanych przez przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych (szamb), w zeszłym roku opróżniono szamba na 242 nieruchomościach.

W 2016 roku skontrolowano 33 właścicieli nieruchomości w zakresie posiadania umowy na opróżnianie zbiornika bezodpływowego i dowodów opłat za wykonywanie tych usług.

Miasto Siemiatycze objęło gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych wyłącznie nieruchomości zamieszkałe. Właściciele pozostałych nieruchomości, na których wytwarzane są odpady komunalne, są zobowiązani do zawarcia indywidualnej umowy na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorcą wpisanym do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych w Mieście Siemiatycze. Jako nieruchomości, o których mowa wyżej, traktowane są miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz budynki użyteczności publicznej.

Budynki użyteczności publicznej (urzędy, szkoły, przedszkola, przychodnie, banki) znajdujące się na terenie miasta mają podpisaną umowę na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorcą wpisanym do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych w Mieście Siemiatycze.

Na dzień sporządzenia niniejszej analizy w Siemiatyczach zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) było 992 podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Działalność gospodarczą, wg miejsca jej prowadzenia, można podzielić na następujące rodzaje:

1) działalność polegająca na obsłudze biurowej działalności gospodarczej, prowadzona w części lokalu mieszkalnego - wg obecnie obowiązującej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszcza się w ramach opłaty dotyczącej nieruchomości zamieszkałej – nie jest wymagana odrębna umowa na odbiór odpadów pochodzących z tej działalności;

2) działalność prowadzona w wydzielonej, odrębnej części na nieruchomości zamieszkałej objętej gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych – wymagana jest indywidualna umowa na odbiór odpadów komunalnych wytwarzanych podczas prowadzenia tej działalności;

3) działalność prowadzona na nieruchomości niezamieszkałej, która nie jest objęta gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych - wymagana jest indywidualna umowa na odbiór odpadów komunalnych wytwarzanych podczas prowadzenia tej działalności.

Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o. o. w Siemiatyczach w 2016 roku miało zawartą umowę na odbiór odpadów komunalnych z 207 nieruchomości, MPO Sp. z o. o. w Białymstoku – ze 192 nieruchomości, Przedsiębiorstwo Usługowe MPO-J - z 2 nieruchomości, a PU-A ASTWA z Białegostoku – z 1 nieruchomości.

           W ramach uszczelnienia systemu w 2016 roku wysłano 83 wezwania do przedstawienia zawartej umowy na odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości oraz dowodów uiszczania opłat za te usługi. Skierowano je głównie do podmiotów gospodarczych/właścicieli nieruchomości, których nie ma w prowadzonej przez urząd ewidencji umów na odbiór odpadów komunalnych, utworzonej na podstawie wykazów umów przekazanych przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne i uaktualnianej na podstawie ich półrocznych sprawozdań. Kontrolą objęto nieruchomości niezamieszkałe lub w części zamieszkałe a w części niezamieszkałe, na których prowadzona jest działalność gospodarcza (np. sklepy, lokale usługowe, zakłady rzemieślnicze, bary).

Na terenie miasta Siemiatycze do końca 2016 roku nie odnotowano konieczności wydania przez Burmistrza Miasta Siemiatycze decyzji administracyjnych wobec właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości ii porządku w gminach.

                                                                          BURMISTRZ

                                                                          mgr Piotr Siniakowicz