Prawo do błędu to reguła wprowadzona do porządku prawnego 1 stycznia 2020 r. - dotyczy osób  fizycznych, które prowadzą działalność nie dłużej niż jeden rok. Reguła polega na tym, że jeżeli osoba złamie przepisy związane z wykonywaną działalnością, może uniknąć związanych z nimi sankcji lub kar.

Prawo do błędu dotyczy zarówno sytuacji, kiedy działalność podejmowana jest po raz pierwszy, jak i sytuacji kiedy firma działała wcześniej, ale została zamknięta lub zawieszona. W tym ostatnim przypadku, żeby móc skorzystać z prawa do błędu, powinno minąć co najmniej  36 miesięcy od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności.

Prawo do błędu przysługuje jeśli przedsiębiorca jest wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, czyli prowadzi działalność jako osoba fizyczna lub w ramach spółki cywilnej i od momentu podjęcia działalności nie minęło więcej niż rok.

Pouczenie zamiast mandatu lub kary

Jeśli firma, która jest objęta prawem do błędu, naruszy przepisy związane z prowadzoną działalnością, właściwy organ, przed nałożeniem grzywny (w drodze mandatu karnego) albo wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej, wezwie ją do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów oraz usunięcia skutków tych naruszeń, jeżeli takie skutki wystąpiły.

W postępowaniu mandatowym, przedsiębiorca będzie też mógł przekazać przedstawicielowi organu prowadzącego takie postępowanie pisemne zobowiązanie do usunięcia - w wyznaczonym terminie -  stwierdzonych naruszeń przepisów oraz skutków tych naruszeń.

Jeżeli przedsiębiorca - w wyznaczonym terminie - przestanie naruszać prawo i usunie skutki tego naruszenia, to nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, albo właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu.

Podobnie w przypadku, w którym przedsiębiorca sam, bez wezwania organu albo składania zobowiązania, przestanie naruszać przepisy, a także usunie skutki naruszenia i powiadomi o tym odpowiedni organ. Także wtedy organ odstąpi od ukarania przedsiębiorcy i poprzestanie na pouczeniu.

Kiedy przedsiębiorca nie ma prawa do błędu

Prawo do błędu nie dotyczy wszystkich naruszeń prawa. Przedsiębiorca nie będzie mógł z niego skorzystać, jeśli:

• naruszenie dotyczy przepisów prawa, które zostały naruszone już przez przedsiębiorcę w przeszłości,
• naruszenie przepisów prawa jest rażące,
• nie jest możliwe usunięcie naruszeń przepisów prawa lub wywołały one nieodwracalne skutki,
• konieczność nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenia lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej,
• naruszenie przepisów prawa polega na działaniu bez uzyskania wcześniejszej zgody, zezwolenia lub pozwolenia właściwego organu na to działanie, jeżeli przepisy przewidują obowiązek ich uzyskania, lub na działaniu niezgodnym z taką zgodą, zezwoleniem lub pozwoleniem,
• przepisy odrębne przewidują nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenie lub wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej za niewykonanie zaleceń pokontrolnych.

Uwaga! Prawa do błędu nie ma także firma, w której do naruszenia przepisów doszło w ciągu roku od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, ale naruszenie to trwało także później, po przekroczeniu pierwszych 12 miesięcy funkcjonowania. 

Informacja: https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/zakladanie-firmy/chce-zalozyc-firme-jednoosobowa-samozatrudnienie/od-2020-firmy-maja-prawo-do-bledu-zobacz-czy-twoja-firma-z-niego-skorzysta