25 lutego br. o godzinie 14.00 w sali Siemiatyckiego Ośrodka Kultury odbył się wykład pt. „Seniorzy w Unii Europejskiej” wygłoszony przez profesor nauk prawnych Barbarę Kudrycką.

Wykładowczyni na wstępie zaznaczyła, iż problem seniorów w Polsce, jak i w Unii Europejskiej jest niezwykle ważny, a społeczeństwo się starzeje. Przedstawiła słuchaczom prognozy na 2035 r., kiedy przewidywana liczba seniorów wyniesie ponad 8 mln osób.

Profesor Barbara Kudrycka zaznaczyła, iż zauważalny jest brak poczucia bycia potrzebnym społecznie przez seniorów, a stopa zatrudnienia osób w wieku 55-64 jest o półtora raza mniejsza niż w Unii Europejskiej. Polscy seniorzy w zakresie zatrudnienia na 27 miejsc zajmują pozycję 24 i 22 pod względem aktywnego życia (udział m.in. w organizacjach pozarządowych lub klubach seniora). Nieco wyższe, bo 21 miejsce, seniorzy z Polski zajmują w zakresie samodzielnej egzystencji, czyli umieją zorganizować sobie codzienne życie. Niestety, emeryci są na ostatnim miejscu w obszarze aktywności z władzami lokalnymi i państwowymi.

Prowadząca powołała się na wyniki badań przeprowadzone w ramach programu ASOS1. Seniorów zapytano o przyczyny braku ich aktywności w życiu społecznym i politycznym. Większość z nich wskazała zły stan zdrowia i złe samopoczucie. Dodatkowo badania wykazały się, że polscy seniorzy są bardziej podatni na depresję. Kolejne pytanie, które w ramach programu zostało skierowane do seniorów dotyczyło sensu życia. W Polsce tylko 60% odpowiedziało, że jego życie ma sens (dla porównania 100% pytanych seniorów w Niemczech odpowiedziała zdecydowanie, iż ich życie ma sens). Z tego wynika brak pewności siebie, brak samorealizacji i współpracy wśród seniorów.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych ASOS (lata 2014-2020), na który przeznaczono 280 mln złotych. To właśnie Uniwersytety III Wieku są wymienione jako potencjalni beneficjenci tych środków.

W ramach programu będzie można ubiegać się o dotacje na realizację działań w jednym z czterech priorytetowych obszarów: zwiększenie oferty edukacyjnej dla osób starszych, aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz i międzypokoleniową, partycypacja społeczna osób starszych, usługi społeczne dla osób starszych. Wszystko realizowane jest na postawie konkursu, a to właśnie Uniwersytety III Wieku położone z dala od dużych metropolii mają szansę na zdobycie tych funduszy.

Polityka wspierania seniorów realizowana jest przez wiele resortów. W Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego realizowano badania na temat wykształcenia osób w poszczególnych grupach wiekowych. Okazało się, że w Polsce osoby po 40 roku życia nie są zainteresowane m.in. przekwalifikowaniem czy dodatkowymi szkoleniami. Potrzebna jest też zmiana nastawienia pracodawców do seniorów, powinno zatrudniać się ich na część etatu. System ustawicznego kształcenia ułatwiłby osobom, które zdobyły jakieś kwalifikacje, posiadają kompetencje i możliwości powrót na uczelnię wyższą, albo rozpoczęcie nauki w celu uzyskania dyplomu licencjata lub magistra w terminie o połowę krótszym niż w ciągu normalnego toku nauczania. Oznacza to, że dyplom licencjata seniorzy będą mogli uzyskać w 1,5 roku, a dyplom magistra w rok. Wówczas aby dostać się na studia, trzeba będzie przejść odpowiednie testy sprawdzające kwalifikacje i umiejętności.

Kolejnym problemem dotykającym seniorów w Polsce, jak wskazała prowadząca, jest brak lekarzy specjalistów. Niestety, studenci medycyny wybierają specjalizacje najbardziej dochodowe, a seniorom brakuje specjalisty, który zająłby się nim od początku do końca. W naszym kraju mamy za mało geriatrów, czyli specjalistów, zajmujących się leczeniem osób w wieku podeszłym (powyżej 60-65 roku życia).

Z punktu widzenia Podlasia, według prof. Barbary Kudryckiej, najbardziej potrzebny jest rozwój form uzdrowiskowych, czyli np. domów opieki dla osób starszych, gdzie seniorzy mogliby korzystać z usług fizjoterapeutów, masażystów czy nawet kosmetyczek. Wskazała przy tym, iż jest przekonana, że skoro udało się w Siemiatyczach utworzyć Uniwersytet III Wieku, oznacza to, że miasto ma ogromny potencjał do osiągania co raz to wyższych celów. 

Wykładowczyni dodała na koniec, że marzy, aby wszyscy seniorzy w Polsce mogli powiedzieć: Tak, moje życie ma sens!

Wykład zakończył się udzieleniem odpowiedzi na pytania słuchaczy. Dotyczyły one m.in. szpitali MSW, które kiedyś były tylko dla członków danych resortów, a teraz są dla wszystkich, bo jak dodała wykładowczyni wszyscy mają takie samo życie i taki sam dostęp do opieki medycznej. Jedno z pytań dotyczyło problemu długich kolejek do sanatoriów, na co profesor odpowiedziała, iż obecnie jest więcej emerytów niż kiedyś, a nowe sanatoria nie powstają, stąd teraz są tak duże kolejki. Pytano również o małą liczbę godzin historii w szkołach - młodzież kończąca gimnazjum, a potem szkołę średnią posiada wiedzę z historii starożytnej czy epoki oświecenia, ale czasy nowożytne lub wojenne są nauczane w  dużo mniejszym stopniu. Prof. Barbara Kudrycka podkreśliła przy tym, że poziom wykształcenia Polaków w porównaniu z innymi państwami nie jest niższy.